Guatemala Tarihi
Guatemala, Maya uygarlığına kadar uzanan köklü bir tarihe sahip olan Orta Amerika ülkelerinden biridir. İspanyol sömürge dönemi 1524 yılında başladı ve 1821'de bağımsızlığını kazanana kadar devam etti. Ülke daha sonra Meksika ile birleşti ve 1823'te Federal Cumhuriyeti kuruldu.
Guatemala, 20. yüzyılda özellikle askeri diktatörlüklerin hüküm sürdüğü dönemler yaşadı. 1960'larda gerilla savaşı başladı ve 1996'da sona erdi. Bu çatışmalar boyunca yüz binlerce insan öldü veya kayboldu.
21.yüzyılda, Guatemala'nın ekonomisi büyümeye devam ediyor ve turizm, tarım ve tekstil gibi sektörler ülke için önemli bir gelir kaynağı haline geldi. Ancak, yolsuzluk, yoksulluk ve şiddet gibi sorunlar hala varlığını sürdürüyor.
Guatemala Savaşları
- 1960-1996 Arası Gerilla Savaşı: Guatemala'da gerilla savaşı 1960'larda başladı. Savaş, hükümet güçleri ve solcu gerilla grupları arasındaki çatışmalarla karakterize edildi. Savaş boyunca yüz binlerce kişi öldü veya kayboldu.
- 1960'larda İndijen Ayaklanmaları: 1960'larda, ülkenin yerli halkı tarafından yönetilen bir dizi ayaklanma gerçekleşti. Bu ayaklanmalar, yerli halkın topraklarına sahip çıkma talebiyle başlatıldı.
- 1970'lerde ve 1980'lerde Silahlı Kuvvetler Diktatörlüğü: Guatemala, 1970'lerde ve 1980'lerde askeri diktatörlük altında yaşadı. Bu dönemde, ülkedeki solcu gruplara ve insan hakları savunucularına yönelik baskı arttı.
- 1990'larda Çete Savaşları: 1990'larda, Guatemala'da farklı çeteler arasındaki çatışmalar arttı. Bu çatışmaların çoğu, uyuşturucu kaçakçılığı ve silah ticaretiyle ilgiliydi.
Guatemala Nerede
Guatemala, Orta Amerika'da yer alan bir ülkedir. Kuzeyde Meksika, doğuda Belize ve Honduras, güneydoğuda El Salvador, batıda Pasifik Okyanusu ve güneybatıda Honduras Körfezi ile çevrilidir. Guatemala, Kuzey ve Orta Amerika'nın kalbinde yer alır ve yaklaşık 108.000 km²'lik bir alanı kaplar. Ülkenin başkenti Guatemala City, ülkenin güneydoğusunda yer almaktadır. Guatemala, tarihi ve kültürel zenginlikleri, volkanik dağları, nehirleri, ormanları ve antik Maya kalıntıları ile ünlüdür.
Guatemala Tarihi Eserleri
- Tikal: Tikal, Guatemala'nın kuzeydoğusunda yer alan antik bir Maya şehridir. Tikal, Maya uygarlığının en büyük ve en etkileyici kentlerinden biridir.
- Chichicastenango: Chichicastenango, Guatemala'nın batısında yer alan bir şehirdir. Şehir, antik Maya mirası ve geleneksel el sanatları pazarıyla ünlüdür.
- Antigua Guatemala: Antigua Guatemala, Guatemala'nın eski başkenti ve ülkenin en turistik yerlerinden biridir. Şehir, 16. yüzyıldan kalma kiliseleri, barok mimari yapıları ve diğer tarihi yapılarıyla ünlüdür.
- Quirigua: Quirigua, Guatemala'nın doğusunda yer alan antik bir Maya kentidir. Quirigua, Maya yazıtları ve devasa taş oymalarıyla ünlüdür.
- Lake Atitlan: Atitlan Gölü, Guatemala'nın batısında yer alan bir göldür. Gölden etrafındaki volkanik dağ manzaraları ve kültürel zenginlikleri keşfetmek için teknelerle turlar yapılabilir.
- Iximché: Iximché, Guatemala'nın merkezinde yer alan antik bir Maya kentidir. Şehir, tarihi yapıları ve kültürel etkinlikleri ile ünlüdür.
Guatemala Yönetim Biçimi
Guatemala, cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir. Guatemala anayasası, ülkenin yürütme, yasama ve yargı organlarının ayrı olduğunu belirtmektedir. Ülkenin yasama organı, 158 üyeden oluşan ve 4 yıllık dönemler için seçilen Ulusal Kongredir. Yürütme organı, cumhurbaşkanı tarafından yönetilir ve beş yıl için seçilir. Yargı organı ise, üç yargı düzeyinden oluşur: mahkemeler, temyiz mahkemeleri ve Yüksek Mahkeme.
Guatemala'da siyasi partiler faaliyet gösterir ve ülkenin siyasi sistemi çok partili demokrasi olarak kabul edilir. Ancak ülke, yolsuzluk, suistimal ve özellikle insan hakları ihlalleri gibi birçok sorunla karşı karşıyadır. Bu sorunlar, ülkedeki siyasi istikrarı etkilemekte ve halkın güvenini sarsmaktadır.
Guatemala Üniversiteleri
- San Carlos Üniversitesi (USAC): Guatemala'nın en eski ve en saygın üniversitesidir. Üniversite, 1676 yılında kurulmuştur ve ülkenin her yerinde kampüsleri bulunmaktadır.
- Rafael Landívar Üniversitesi (URL): 1961 yılında kurulan URL, Guatemala'daki en prestijli özel üniversitelerden biridir. Üniversitenin iki kampüsü vardır ve birçok farklı fakülteye ev sahipliği yapmaktadır.
- Mariano Gálvez Üniversitesi (UMG): 1966 yılında kurulan UMG, özellikle mühendislik, teknoloji ve sosyal bilimler alanlarında güçlü bir ünü vardır.
- Del Valle Üniversitesi (UVG): 1966 yılında kurulan UVG, Guatemala'nın en saygın özel üniversitelerinden biridir. Üniversite, sağlık bilimleri, teknoloji, işletme ve hukuk gibi birçok farklı alanlarda programlar sunmaktadır.
- Francisco Marroquín Üniversitesi (UFM): 1971 yılında kurulan UFM, özellikle ekonomi, işletme, hukuk ve felsefe alanlarında güçlü bir ünü vardır. Üniversite, öğrencilere özgür düşünce, pazar ekonomisi ve sivil toplum hakkında farkındalık kazandırmayı hedefler.
Guatemala Alışveriş Siteleri
- Amazon Guatemala: Amazon Guatemala, Guatemala'da faaliyet gösteren Amazon'un online alışveriş sitesidir. Sitede, kitaplar, elektronik cihazlar, giyim ve aksesuarlar, ev eşyaları ve daha birçok ürün bulunmaktadır.
- Mercado Libre Guatemala: Mercado Libre, Güney Amerika'nın en büyük online alışveriş sitelerinden biridir ve Guatemala'da da faaliyet göstermektedir. Sitede, yüz binlerce ürün bulunmaktadır ve hemen hemen her kategoride ürünler mevcuttur.
- Linio Guatemala: Linio, Guatemala'da popüler bir online alışveriş sitesidir. Sitede, giyim ve aksesuarlar, elektronik cihazlar, ev eşyaları, spor malzemeleri, oyuncaklar ve daha birçok ürün bulunmaktadır.
- Etsy Guatemala: Etsy, Guatemala'da faaliyet gösteren sanatçı ve el işi ustalarının ürünlerinin satıldığı bir online platformdur. Sitede, el yapımı takılar, ev dekorasyon ürünleri, giyim ve aksesuarlar ve daha birçok özgün ürün bulunmaktadır.
- Walmart Guatemala: Walmart, Guatemala'da da fiziksel mağazaları bulunan uluslararası bir perakende devi olmakla birlikte, online alışveriş sitesi de mevcuttur. Sitede, geniş bir yelpazede ürünler sunulmaktadır ve ürünler evde teslim edilebilir.
Guatemala'ya Nasıl Gidilir
- Hava Yolu: Guatemala, La Aurora Uluslararası Havalimanı'na sahiptir ve birçok uluslararası hava yolunun uçuşlarına ev sahipliği yapmaktadır. ABD, Meksika, Kanada, Kolombiya ve Panama gibi ülkelerden Guatemala'ya direkt uçuşlar mevcuttur.
- Karayolu: Guatemala, komşu ülkelerle birçok karayolu bağlantısına sahiptir. Özellikle Meksika ve Belize ile sınırdaş olan Guatemala, otobüsler ve araç kiralama seçenekleriyle bu ülkelere de ulaşabilirsiniz.
- Tren: Guatemala'da tren seferleri sınırlıdır. Ancak, "Ferrocarriles de Guatemala" adı altında, bazı turistik tren seferleri mevcuttur.
- Denizyolu: Guatemala, Pasifik Okyanusu kıyısında yer alır ve özellikle Güney Amerika'ya yapılan kruvaziyer seferleri sırasında bazı gemi limanlarına uğrar.
Guatemala Gezilecek Yerler
- Tikal: Tikal, Maya uygarlığına ev sahipliği yapmış antik bir şehirdir. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Tikal, Maya kültürü ve mimarisi hakkında eşsiz bir bakış açısı sunar.
- Antigua Guatemala: Antigua Guatemala, ülkenin eski başkentidir ve dünya çapında ünlü tarihi binaları ve kolonyal mimarisiyle bilinir. Şehir, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.
- Atitlán Gölü: Atitlán Gölü, Guatemala'nın en güzel doğal alanlarından biridir. Göl, doğal manzaraları, volkanik dağları, yerli köyleri ve diğer kültürel zenginlikleriyle ünlüdür.
- Chichicastenango: Chichicastenango, Guatemala'nın batısında yer alan antik bir Maya kasabasıdır. Burada, geleneksel pazar yerleri ve yerli kültür hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
- Semuc Champey: Semuc Champey, ülkenin doğusunda yer alan doğal havuzlar ve şelalelerin bulunduğu bir bölgedir. Burada yürüyüş yapabilir, yüzme havuzlarında yüzebilir ve doğal güzellikleri keşfedebilirsiniz.
- Quiriguá: Quiriguá, Guatemala'nın doğusunda yer alan antik bir Maya kentidir. Burada, Maya kültürü ve mimarisi hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
- Rio Dulce: Rio Dulce, Guatemala'nın doğusunda yer alan bir nehir vadisidir. Burada, nehir turları yapabilir, doğal manzaraları keşfedebilir ve yerel kültür hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Guatemala Müzeleri
- Popol Vuh Ulusal Müzesi: Guatemala City'de yer alan Popol Vuh Ulusal Müzesi, Maya kültürü ve tarihi hakkında kapsamlı bir koleksiyona sahiptir. Müzede, Maya dönemi sanatı, ritüelleri, gelenekleri ve yaşam biçimleri hakkında ilginç sergiler bulunmaktadır.
- Ixchel Maya Müzesi: Ixchel Maya Müzesi, Guatemala City'de yer alan ve Maya kültürü ve tarihi hakkında bilgi edinmek isteyenler için önemli bir müzedir. Müzede, Maya giysileri, takılar, el işi ürünleri, yazıtlar ve diğer önemli tarihi eserler sergilenmektedir.
- Arkeoloji ve Etnoloji Ulusal Müzesi: Guatemala City'de yer alan Arkeoloji ve Etnoloji Ulusal Müzesi, Maya dönemi öncesi kültürleri ve MÖ 1000'den bu yana Guatemala tarihini kapsayan geniş bir koleksiyona sahiptir.
- Rafael Landívar Doğal Tarih Müzesi: Rafael Landívar Doğal Tarih Müzesi, Guatemala City'de yer almaktadır ve ülkenin biyolojik çeşitliliği ve doğal güzellikleri hakkında bilgi edinmek için mükemmel bir yerdir. Müzede, örümcekler, kelebekler, kuşlar, sürüngenler ve diğer hayvanlar hakkında ilginç sergiler bulunmaktadır.
- Carlos F. Novella Ulusal Müzesi: Carlos F. Novella Ulusal Müzesi, Guatemala City'de yer almaktadır ve ülkenin tarihi ve kültürel mirasına dair geniş bir koleksiyona sahiptir. Müzede, İspanyol dönemi eserleri, antik yazıtlar, Maya sanatı ve diğer önemli tarihi eserler sergilenmektedir.
Guatemala Hangi Dili Konuşuyor
Guatemala, resmi dili İspanyolca olan bir ülkedir. Ancak, ülkede birçok yerli dil de konuşulmaktadır. Bu yerli diller, Maya dilleri ailesine aittir ve en yaygın olanları K'iche', Kaqchikel, Mam ve Q'anjob'al dilleridir. Bunların yanı sıra Xinca dili de Guatemala'da konuşulan bir diğer yerli dildir.
Bununla birlikte, Guatemala'da İspanyolca en yaygın kullanılan dil olduğu için, ülkede seyahat etmek veya iletişim kurmak için İspanyolca bilmek önemlidir. Ayrıca, ülkede turistlerin çoğu İngilizce de konuşabilmektedir.
Guatemala Para Birimi
Guatemala'nın para birimi "Quetzal"dir. Guatemala Merkez Bankası tarafından çıkarılan bu para birimi, ülke genelinde kabul edilir. Quetzal, ülke içindeki tüm mal ve hizmetlerin satın alınmasında kullanılabilir. Quetzal'ın sembolü "Q" dir. Ayrıca ABD doları da Guatemala'da bazı yerlerde geçerlidir ve bazı işletmeler ve oteller ABD dolarını da kabul edebilirler. Ancak, ülkede alışveriş yapmak için yerel para birimi olan Quetzal kullanmak daha uygundur.
Guatemala Nüfusu
Guatemala'nın 2022 yılı itibariyle tahmini nüfusu 19,7 milyondur. Guatemala, Orta Amerika'nın en kalabalık ülkelerinden biridir ve aynı zamanda bölgenin en büyük ikinci ekonomisine sahiptir. Guatemala'nın nüfusu, farklı etnik gruplardan ve kültürlerden oluşur. Guatemala'da en yaygın olan etnik gruplar, Mayalar, Ladino (Maya-Spanish melezi), Xinca ve Garifuna'dır. Ülkenin nüfusunun çoğunluğu İspanyolca konuşurken, yerli dillerin birçok farklı çeşidi de konuşulmaktadır. Guatemala'da, ülkenin bazı bölgelerinde yoksulluk, işsizlik ve diğer sosyal sorunlar gibi zorluklar bulunmaktadır.
Guatemala Şehirleri
- Guatemala City: Guatemala'nın başkenti ve en büyük şehridir. Aynı zamanda ülkenin ekonomik, kültürel ve politik merkezidir.
- Mixco: Guatemala City'nin kuzeyinde yer alan Mixco, Guatemala'nın ikinci büyük şehridir.
- Villa Nueva: Guatemala City'nin güneyinde yer alan Villa Nueva, Guatemala'nın üçüncü büyük şehridir.
- Quetzaltenango: Quetzaltenango, Guatemala'nın batısında yer alan büyük bir şehirdir ve "Xela" olarak da bilinir. Şehir, kültürel mirası, tarihi binaları ve doğal güzellikleriyle ünlüdür.
- Escuintla: Escuintla, Guatemala'nın güney sahilinde yer alan bir şehirdir ve turistik plajları ve doğal güzellikleriyle ünlüdür.
- Puerto Barrios: Puerto Barrios, Guatemala'nın doğusunda yer alan bir liman kentidir. Şehir, ticaret, turizm ve balıkçılık faaliyetleri için önemli bir merkezdir.
Guatemala Devleti Ünlüleri
- Miguel Ángel Asturias: Nobel Edebiyat Ödülü sahibi olan Asturias, Guatemala'dan çıkan en önemli yazarlardan biridir. "Hombres de maíz" ve "El Señor Presidente" gibi kitaplarıyla tanınmaktadır.
- Rigoberta Menchú: Menchú, Guatemala'da yerli hakları aktivisti olarak tanınan bir politikacıdır. 1992 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır.
- Ricardo Arjona: Arjona, Guatemalalı bir şarkıcı ve şarkı yazarıdır. Latin Amerika'da ve İspanya'da birçok hayranı bulunmaktadır.
- Carlos Mérida: Mérida, Guatemala kökenli bir ressamdır. Modernizm ve Kübizm tarzlarıyla bilinir.
- Mariano Valverde: Guatemala'nın önde gelen yazarlarından biri olan Valverde, "Vida en el Abismo" gibi kitaplarıyla tanınmaktadır.
- Rosa Chávez: Chávez, Guatemala'nın ilk kadın yüksek mahkeme yargıcıdır. Aynı zamanda çocuk hakları ve kadın hakları savunucusudur.
