Afganistan Tarihi
Afganistan, çok eski zamanlardan beri insanlar tarafından yerleşilmiş ve birçok farklı kültür ve medeniyet tarafından yönetilmiş bir ülkedir. M.Ö. 2000'lerde, Hindistan'dan gelen Aryanlar bölgeyi ele geçirdiler ve daha sonra Maurya ve Büyük İskender tarafından yönetildi. Orta Çağ'da, İslamiyet bölgede yayıldı ve Timur ve Babur tarafından yönetilen Timurid İmparatorluğu kuruldu. 19. yüzyılın ortalarında, Afganistan, Britanya İmparatorluğu tarafından yönetildi ve 20. yüzyılın başında, Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi. 1980'lerin sonunda, Mujahideen hareketi Sovyet işgaline karşı mücadele etti ve nihayetinde 1991 yılında Sovyetler Birliği çekildi. Bunun ardından, Taliban hareketi iktidara geçti ve 2001 yılında, ABD tarafından desteklenen Afgan muhalifleri tarafından yıkıldı. Günümüzde, Afganistan hükümeti ve Taliban arasındaki mücadele devam etmektedir.
Afganistan Savaşları
- Sovyet-Afgan Savaşı (1979-1989): Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen Afganistan, Mujahideen hareketi tarafından yapılan direnişle karşılaştı. Savaş sonunda, Sovyetler Birliği çekildi ve Afganistan bağımsız bir devlet olarak kalmayı başardı.
- Taliban İktidarı (1996-2001): Taliban hareketi, Afganistan'ı ele geçirdi ve İslami bir rejim kurdu. Ancak, ABD tarafından desteklenen Afgan muhalifleri tarafından yıkıldı ve hükümet değişti.
- İç Savaş ve İşgal (2001-Devam Ediyor): ABD ve müttefikleri tarafından yapılan işgal sonrası, Taliban hareketi ve diğer gruplar tarafından yapılan direniş sürdü. Günümüzde, Afganistan hükümeti ve Taliban arasındaki mücadele devam etmektedir.
Afganistan Nerede
Afganistan, Asya kıtasında bulunan bir ülkedir ve Orta Asya, Doğu Asya ve Güney Asya ülkeleri ile komşudur. Ülkenin batısında Iran, kuzeydoğusunda Türkmenistan, doğusunda Çin, güneydoğusunda Pakistan ve güneyinde Pakistan ve Hindistan bulunur. Afganistan, büyüklüğü bakımından Asya'nın 41. ve dünya'nın 42. büyük ülkesidir.
Afganistan Tarihi Eserleri
- Bamiyan Buddhaları: 6. yüzyılda inşa edilen iki dev boyutlu Buddha heykeli, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.
- Herat Kalesi: 11. yüzyılda inşa edilen Herat Kalesi, Afganistan'ın tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçasıdır.
- Masjid-i Jami: 15. yüzyılda inşa edilen bu cami, Herat'in en önemli tarihi yapılarından biridir.
- Gardez Tümülüsleri: M.Ö. 1. yüzyıla kadar giden tarihi kalıntılar, Afganistan'ın antik tarihine ışık tutmaktadır.
- Minaret-i Jam: 12. yüzyılda inşa edilen Minaret-i Jam, Afganistan'ın en önemli tarihi yapılarından biridir ve UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.
Afganistan Yönetim Biçimi
Afganistan, federal bir cumhuriyet yönetim biçimine sahiptir. Başkanlık sistemi kullanılır ve başkan, yasama ve yargı poderlerinden oluşan üç branşlı yönetimi yürütür.
Başkan, devletin yönetiminden sorumludur ve aynı zamanda askeri ve diplomatik yetkilere de sahiptir. Yasama poderi, 249 milletvekili tarafından oluşan Meclis tarafından temsil edilir. Yargı poderi, Afganistan Cumhuriyet Mahkemeleri tarafından temsil edilir.
Afganistan hükümeti, 2004 yılında yapılan referandumla kabul edilen Anayasa tarafından belirlenmiştir ve bu yasa, hükümetin yapısını, yetkilerini ve sorumluluklarını tanımlar. Ancak, Afganistan hâlâ güncel sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır ve güvenliği ve istikrarını sağlamak için mücadele etmektedir.
Afganistan Üniversiteleri
- Kabul Üniversitesi: Afganistan'ın en eski ve en büyük üniversitesi olarak kabul edilir.
- Herat Üniversitesi: Herat şehrinde bulunan bu üniversite, Afganistan'ın en iyi üniversitelerinden biridir.
- Balkh Üniversitesi: Balkh şehrinde bulunan bu üniversite, Afganistan'ın en iyi üniversitelerinden biridir.
- Nangarhar Üniversitesi: Nangarhar eyaletinde bulunan bu üniversite, Afganistan'ın en iyi üniversitelerinden biridir.
- Kandahar Üniversitesi: Kandahar şehrinde bulunan bu üniversite, Afganistan'ın en iyi üniversitelerinden biridir.
Afganistan Alışveriş Siteleri
- Bazar-e-Panjshir: Kabul şehri merkezinde bulunan bu büyük pazar, Afganistan'ın en popüler alışveriş merkezlerinden biridir.
- Bagh-e-Bala Bazarı: Kabul şehri merkezinde bulunan bu pazar, Afganistan'ın en popüler alışveriş merkezlerinden biridir.
- Chicken Street: Kabul şehri merkezinde bulunan bu yer, Afganistan'ın en popüler alışveriş merkezlerinden biridir.
- Deh Afghanan Bazarı: Kabul şehri dışındaki Deh Afghanan kasabasında bulunan bu pazar, Afganistan'ın en popüler alışveriş merkezlerinden biridir.
- Shor Bazarı: Herat şehri merkezinde bulunan bu pazar, Afganistan'ın en popüler alışveriş merkezlerinden biridir.
Afganistan'a Nasıl Gidilir
- Pasaport ve vize işlemleri: Afganistan'a gidebilmek için geçerli bir pasaporta ve Afganistan vizesine ihtiyacınız vardır. Vize işlemleri, Afganistan Büyükelçiliği veya Konsolosluğu'ndan ya da online olarak temin edilebilir.
- Uçak bileti rezervasyonu: Kabul Havalimanı'na gidebilmek için bir uçak bileti rezervasyonu yapmanız gerekir. Kabul Havalimanı, Afganistan'ın başkenti Kabul şehrine yakın bulunmaktadır.
- Güvenliğinizi sağlamak: Afganistan güvenliği açısından endişe verici bir ülkedir, bu nedenle güvenliğinizi en üst düzeye çıkarmak için gerekli önlemleri almanız önerilir.
- Konaklama rezervasyonu: Kabul veya diğer Afganistan şehirlerinde konaklamak için bir otel veya hostel rezervasyonu yapmanız gerekir.
- Seyahat sigortası: Afganistan'a seyahat ederken bir seyahat sigortası yapmanız önerilir.
Afganistan Gezilecek Yerler
- Bāmiyān Vadisi: Bāmiyān vadisi, dünyanın en eski Buddha heykellerinin bulunduğu yerdir.
- Herat Şehri: Herat, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile ünlü bir şehirdir. Herat Ulu Camii, Herat Kalesi ve Herat Kütüphanesi gibi turistik yerlere ev sahipliği yapar.
- Minareli Camii: Minareli Camii, Herat şehri merkezinde bulunan ünlü bir camidir ve tarihi bir güzelliğe sahiptir.
- Kabul Şehri: Kabul, Afganistan'ın başkentidir ve tarihi ve kültürel zenginlikleri ile ünlüdür. Kabul Büyük Camii, Kabul Kalesi ve Kabul Tarihi Müzesi gibi turistik yerlere ev sahipliği yapar.
- Şahr-e-Zohak: Şahr-e-Zohak, Afganistan'ın güneyinde bulunan tarihi bir yerdir ve eski Bactrian krallığının başkentidir.
- Band-e Amir Gölü: Band-e Amir, Afganistan'ın doğal güzelliklerinden biridir ve turistik bir destinasyondur.
Afganistan Müzeleri
- Kabul Tarihi Müzesi: Kabul şehri merkezinde bulunan bu müze, Afganistan tarihini ve kültürünü yansıtmaktadır.
- Herat Kütüphanesi: Herat şehri merkezinde bulunan bu kütüphane, tarihi kitap ve belgelerin sergilendiği bir turistik yerdir.
- Bāmiyān Tarihi Müzesi: Bāmiyān vadisi içinde bulunan bu müze, Bāmiyān Buddha heykellerinin tarihini ve kültürünü yansıtmaktadır.
- Ghazni Tarihi Müzesi: Ghazni şehri merkezinde bulunan bu müze, Afganistan tarihini ve kültürünü yansıtmaktadır.
- National Museum of Afghanistan: Kabul şehri merkezinde bulunan bu müze, Afganistan tarihini, kültürünü ve sanatını yansıtmaktadır.
Afganistan Hangi Dili Konuşuyor
Afganistan'da resmi dil Dari'dir. Ancak, ülkedeki birçok insan Pashto, Uzbek, Turkmen, Balochi, Pamiri ve Hazaragi gibi diğer dillere de biliyor ve konuşuyor. Ayrıca, ülkedeki turistik yerlere gitmekte olanlar için İngilizce bilme oranı da yüksektir.
Afganistan Para Birimi
Afganistan'da resmi para birimi Afganistan Afganisi (AFN) dir.
Afganistan Nüfusu
Afganistan'ın nüfusu 2021 yılı itibariyle yaklaşık 38 milyon civarındadır.
Afganistan Şehirleri
- Kabul
- Herat
- Mazar-i Sharif
- Kandahar
- Jalalabad
- Charikar
- Kunduz
- Ghazni
- Puli Khumri
- Sheberghan
- Feyzabad
- Lashkar Gah
Afganistan Ünlüleri
- Ahmad Shah Massoud: Afganistan'daki mücadelede öncü rol oynayan ünlü bir savaşçı ve siyasetçi.
- Abdul Ahad Momand: Afganistan'ın ilk uçak pilotlarından biridir ve Afganistan'ın ilk milliyetçi hareketinin öncülerinden biridir.
- Hamid Karzai: Afganistan'ın eski Cumhurbaşkanı.
- Ghulam Ishaq Khan: Afganistan'ın eski Cumhurbaşkanı.
- Zahir Shah: Afganistan'ın eski Kralı ve Padişahı.
- Gulbuddin Hekmatyar: Afganistan'ın eski başbakanı ve muhalif lideri.
- Rahim Wardak: Afganistan'ın eski Savunma Bakanı.
- Abdullah Abdullah: Afganistan'ın Başbakan Yardımcısı ve Siyasi Lideri.
