Yapay zeka (YZ), makinelerin insan benzeri düşünme, öğrenme ve karar verme kabiliyetlerini geliştirmeyi amaçlayan bir teknolojidir. Bugün, sağlık, eğitim, otomotiv, finans ve daha birçok sektörde devrim yaratmış olan yapay zeka, köklerini 20. yüzyılın ortalarındaki bilimsel çalışmalardan almaktadır.
Yapay zekanın ortaya çıkışı, matematik, bilgisayar bilimi ve sinirbilim gibi çeşitli alanların birleşimiyle mümkün olmuştur. Bu alanda yapılan çalışmalar, yapay zekanın bir kavram olarak doğuşunu sağlamıştır.
Alan Turing, yapay zekanın kurucuları arasında yer alır. 1936 yılında yayınladığı "On Computable Numbers" adlı çalışması, modern bilgisayar biliminin temelini oluşturmuştur. Turing, makinelerin insanlar gibi düşünebilip düşünebileceğini sorgulayan "Turing Testi" ile yapay zekanın felsefi temellerini atmıştır.
Yapay zeka terimi ilk kez 1956 yılında Dartmouth Koleji'nde düzenlenen bir konferansta kullanılmıştır. Konferansı düzenleyenler arasında John McCarthy, Marvin Minsky, Claude Shannon ve Nathaniel Rochester gibi önemli isimler yer almıştır. John McCarthy, "yapay zeka" terimini ortaya atan kişidir ve bu konferans, yapay zekanın resmi doğuşu olarak kabul edilir.
Marvin Minsky, yapay zekanın gelişimine önemli katkılarda bulunan bir başka isimdir. MIT'de kurulan Yapay Zeka Laboratuvarı'nın kurucularından olan Minsky, makine öğrenimi ve sinir ağları konularında çığır açan çalışmalara imza atmıştır.
Norbert Wiener, sibernetik teorisiyle yapay zeka araştırmalarına katkıda bulunmuştur. Sibernetik, sistemlerin geri bildirim mekanizmalarını inceleyerek makine-insan etkileşimlerini anlamaya çalışır.
Günümüzde yapay zeka, sadece akademik bir araştırma alanı olmaktan çıkmış, ticari ve endüstriyel uygulamalarla hayatın her alanında etkisini göstermiştir. Google, Microsoft, OpenAI gibi şirketler, yapay zeka teknolojilerini geliştiren ve uygulayan lider kuruluşlardır. Örneğin, ChatGPT, DALL·E ve otonom araçlar, yapay zekanın günlük hayattaki somut örneklerindendir.
Yapay zekanın gelişiminde Alan Turing, John McCarthy ve Marvin Minsky gibi isimler önemli rol oynamıştır. 1956 Dartmouth Konferansı, yapay zekanın resmi başlangıcı olarak kabul edilirken, günümüzde bu teknoloji birçok alanda çığır açmaya devam ediyor. Yapay zeka, geçmişteki bilim insanlarının vizyonuyla şekillenmiş ve bugün geleceği inşa eden bir teknoloji haline gelmiştir.
