Prefrontal korteks, beynin ön bölgesinde yer alan ve özellikle davranışların planlanması, karar verme, dikkat, problem çözme, sosyal etkileşim ve kişilik gibi yüksek bilişsel işlevlerden sorumlu olan bir beyin alanıdır. Frontal lobun ön kısmında yer alır ve insanlarda diğer canlılara göre çok daha gelişmiştir.
Karar verme: Hangi seçeneğin daha mantıklı olduğunu değerlendirme
İleriye dönük plan yapma: Hedef koyma ve ona ulaşmak için strateji geliştirme
Dikkat ve odaklanma: Gerekli bilgiye yoğunlaşma ve dikkat süresini koruma
Dürtü kontrolü: Anlık tepkileri bastırma ve uygun davranış sergileme
Sosyal davranışları yönetme: Empati, etik değerler ve sosyal normlara uyum
Çalışma belleği: Kısa süreli bilgileri zihinde tutarak kullanma (örneğin telefon numarası akılda tutmak)
Prefrontal korteks çocuklukta tam gelişmemiştir; bu yüzden çocuklar genellikle dürtü kontrolünde zorlanabilir.
Tam gelişim genellikle 20’li yaşların ortalarını bulur.
Alkol, stres, uykusuzluk ve bazı nörolojik hastalıklar bu bölgenin işlevlerini olumsuz etkileyebilir.
Prefrontal korteks hasar gördüğünde kişilerde şu belirtiler görülebilir:
Karar verme güçlüğü
Sosyal kurallara uyamama
Plansızlık, organizasyon eksikliği
Aşırı dürtüsellik
Kişilik değişiklikleri
Dikkat dağınıklığı
Prefrontal korteks, insan beyninin en karmaşık ve önemli bölgelerinden biridir. Günlük yaşamın planlı, mantıklı ve sosyal şekilde yürütülmesini sağlar. Bu yüzden hem zihinsel sağlık hem de sosyal uyum açısından işlevleri oldukça kritiktir.
