Negatif düşünceler, çoğu insanın zaman zaman deneyimlediği zihinsel kalıplardır. Geçmişte yaşanan olaylar, gelecek kaygısı ya da günlük stresler zihinde sürekli olumsuz senaryoların dönmesine neden olabilir. Bu düşünceler geçici olabileceği gibi, kontrol altına alınmazsa uzun vadede ruh sağlığını da etkileyebilir.
Negatif düşünceler, kendimiz, başkaları ya da dünya hakkında sürekli karamsar, umutsuz ve zarar verici biçimde düşünmemizdir. Bu düşünceler genellikle otomatik olarak zihne gelir ve kişinin gerçeklik algısını etkileyebilir.
“Ben zaten başarılı olamam.”
“Kimse beni sevmiyor.”
“Ne yaparsam yapayım bir şey değişmeyecek.”
“Hep kötü şeyler beni bulur.”
“Hata yaparsam mahvolurum.”
Bu tür düşünceler, çoğu zaman gerçek dışıdır, ancak zihin onları gerçek gibi kabul eder.
Geçmiş deneyimler: Travmalar, başarısızlıklar ya da eleştiriler
Aile ve çevre etkisi: Sürekli eleştiren veya kaygılı bir ortamda büyümek
Stres ve kaygı: Yüksek stres altında beyin tehditleri büyütme eğilimindedir
Alışkanlık: Zihin, tekrar eden kalıpları alışkanlık haline getirir
Depresyon ve anksiyete: Bu rahatsızlıklar olumsuz düşünceleri tetikleyebilir
İlk adım, zihninizdeki düşünceleri fark etmektir. Ne zaman olumsuz düşündüğünüzü yakalayın.
Hangi durumlarda, ne tür düşünceler oluşuyor? Bunları yazmak, tekrarları görmenizi sağlar.
Örneğin “Başarısız olacağım” yerine “Elimden geleni yapacağım, deneyim kazanacağım” gibi daha gerçekçi bir bakış açısı geliştirin.
Olumsuz bir düşünce başladığında, “Dur!” diyerek kendinizi uyarın. Sonra dikkatinizi başka bir noktaya yönlendirin.
Egzersiz, zihni sakinleştirir, stres hormonlarını düşürür ve daha olumlu düşünmenizi sağlar.
Sosyal medya, haber akışı gibi mecralar sürekli olumsuzluk pompalayabilir. Bunları sınırlandırmak faydalı olur.
Negatif düşünceler:
Günlük yaşamınızı etkiliyorsa
Sürekli kaygı, karamsarlık ve umutsuzluk yaratıyorsa
Uyku, iştah, sosyal hayat gibi alanlarda bozulmaya yol açıyorsa
Bir uzmandan destek almak faydalı olacaktır. Psikoterapi, özellikle bilişsel davranışçı terapi, bu tür düşünce kalıplarını dönüştürmede oldukça etkilidir.
Negatif düşünceler insan olmanın bir parçasıdır, ancak sürekli hale geldiğinde dikkat gerektirir. Zihni yeniden eğitmek mümkündür. Farkındalık, tekrar ve sabırla, olumsuz düşünceler yerini daha sağlıklı bir iç sesle değiştirebilir.
