Guyana Tarihi
Guyana, Güney Amerika'da bulunan ve genellikle İngilizce konuşulan bir ülkedir. Ülkenin tarihi, 16. yüzyılda İspanyol sömürgecilerin keşfiyle başladı. Ancak, İspanyol kolonizasyonu 17. yüzyılın ortalarına kadar gerçekleşmedi.
17.yüzyılın sonlarında, Hollanda Guyanası olarak bilinen bölgede Hollanda yerleşimleri kuruldu. Hollandalılar, 1814 yılına kadar bu bölgede egemenliklerini sürdürdüler ve burayı "Essequibo Demerara ve Berbice" olarak adlandırdılar.
1814'te, Guyana, Britanya'nın egemenliği altına girdi ve "Britanya Guyanası" olarak yeniden adlandırıldı. Bu dönemde, Guyana, İngiliz İmparatorluğu'nun önemli bir kolonisi haline geldi ve köle ticaretinin merkezlerinden biri haline geldi.
20.yüzyılın başlarında, Guyana'da siyasi hareketler başladı ve ülke, 1966'da bağımsızlığını kazanana kadar İngiliz yönetimi altında kaldı. Bağımsızlıktan sonra, ülke, çeşitli siyasi çalkantılar ve ekonomik zorluklar yaşadı. 1980'lerde, Forbes Burnham liderliğindeki hükümet, sosyalist bir ekonomik politika benimsedi ve ülkenin ekonomik durumu daha da kötüleşti.
1992'de, PPP (Halk İlerici Partisi) iktidara geldi ve ülke, 2000'lerin başında ekonomik toparlanma yaşadı. Bugün, Guyana, petrol, altın ve diğer mineraller gibi doğal kaynaklarıyla dikkat çekiyor ve bu kaynakların ekonomik potansiyeli henüz tam olarak açığa çıkmamış durumda.
Guyana Savaşları
- Hollanda-İngiltere Savaşı (1652-1674): Bu savaş sırasında, Hollanda Guyanası (daha sonra Essequibo Demerara ve Berbice olarak adlandırıldı) İngiliz Guyanası'yla çatıştı.
- Köle İsyanları (1763-1823): Guyana, kölelik sisteminin yoğun olarak kullanıldığı bir bölgeydi. Köleler, sık sık isyanlar çıkardılar ve bazı durumlarda İngiliz yönetimi altındaki birliklerle çatıştılar.
- Border Savaşı (1840-1841): Hollanda Guyanası ve Britanya Guyanası arasındaki sınır anlaşmazlıkları, bir çatışmaya neden oldu. Savaş, Britanya'nın zaferiyle sonuçlandı ve Guyana, Britanya'nın kontrolü altında kalmaya devam etti.
- Rupununi İsyanı (1969): Rupununi bölgesindeki yerli halk, Britanya Guyanası hükümeti tarafından atandığına inandıkları yeni bir bölge yöneticisine karşı çıktı. İsyan, hükümetin askeri güçlerinin müdahalesiyle sona erdi.
- Jonestown Katliamı (1978): Amerikalı tarikat lideri Jim Jones, Guyana'daki kendi tarikatına üye olan 900'den fazla insanı intihar etmeleri için ikna etti. Bu olay, modern tarihteki en büyük intihar saldırılarından biri olarak kabul ediliyor.
Guyana Nerede
Guyana, Güney Amerika'nın kuzey kıyısında yer alan bir ülkedir. Kuzeyde Atlantik Okyanusu'na kıyısı vardır ve batıda Venezuela, güneyde Brezilya ve doğuda Surinam ile komşudur. Başkenti Georgetown'dur. Guyana'nın yaklaşık yüzölçümü 214.000 kilometrekare ve nüfusu yaklaşık 800.000'dir. Ülkenin resmi dili İngilizce'dir ve para birimi Guyana dolarıdır.
Guyana Tarihi Eserleri
- St. George Katedrali: Georgetown'daki bu Anglikan katedrali, Guyana'nın en önemli tarihi yapılarından biridir. İlk olarak 1810 yılında inşa edilen kilise, daha sonra 1889 yılında şu anki gotik tarzıyla yeniden inşa edildi.
- Fort Zeelandia: 17. yüzyılda Hollanda tarafından inşa edilen bu kale, Essequibo nehrindeki Fort Island'da yer alır. Kale, Hollanda Guyanası'nın savunması için önemli bir yapıydı ve şimdi turistlerin ziyaret edebileceği bir turistik yer olarak hizmet veriyor.
- Santa Mission: Essequibo nehrinde yer alan bu misyon, 1842 yılında kuruldu ve Hristiyanlığı yerel halka yaymak amacıyla kullanıldı. Bu misyon, Guyana'nın en eski ve en önemli tarihi yapılarından biridir.
- Fort Kyk-Over-Al: Guyana'nın orta bölgesinde yer alan bu kale, 17. yüzyılda Hollanda tarafından inşa edildi ve Essequibo nehrinin savunması için önemli bir noktada yer aldı. Şimdi, ziyaretçiler için açık bir turistik yerdir.
- Walter Roth Müzesi: Georgetown'da yer alan bu müze, Guyana'daki yerli halkların tarihi ve kültürü hakkında bilgi sahibi olmak isteyenler için önemli bir kaynaktır. Müzede, yerli halkların sanat eserleri, araçları, silahları ve diğer tarihi eserleri sergilenmektedir.
Guyana Yönetim Biçimi
Guyana, esasen başkanlık sistemi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Ülkede yürütme yetkisi, başkan tarafından temsil edilir. Başkan, devlet başkanı ve hükümetin lideridir. Aynı zamanda kabineyi de atar ve ülkenin en üst düzey karar alma organı olan Bakanlar Konseyi'ni yönetir.
Guyana, ulusal parlamentosu olan Ulusal Meclis'e sahiptir. Bu meclis, ülkenin yasama organıdır ve üyeleri doğrudan halk tarafından seçilir. Meclisin iki kanadı vardır: İşçi Sınıfı Meclisi ve Ulusal Meclis. İşçi Sınıfı Meclisi, işçi sınıfını temsil ederken, Ulusal Meclis tüm Guyana vatandaşlarını temsil eder.
Guyana Anayasası, yargı organının bağımsızlığını korumayı amaçlamaktadır. Yargı organı, mahkemeler ve yargıçlar tarafından temsil edilir ve yasama ve yürütme organlarından bağımsızdır.
Son olarak, Guyana yerel yönetimlere sahip bir ülkedir. Belediyeler, kasabalar ve yerleşim yerleri gibi yerel yönetim birimleri, bölge genelinde hizmetlerin yönetimi ve yerel kalkınma projelerinin yürütülmesinden sorumludur. Bu yerel yönetimler, özerkliklerini ve yetkilerini Anayasa tarafından belirlenen sınırlar içinde kullanırlar.
Guyana Üniversiteleri
- Guyana Üniversitesi: Guyana Üniversitesi, ülkenin en büyük üniversitesidir ve Georgetown'da yer almaktadır. Üniversite, çeşitli lisans ve yüksek lisans programları sunmaktadır ve özellikle tarım, çevre bilimleri, tıp ve eğitim alanlarında uzmanlaşmıştır.
- İnsan Bilimleri ve Eğitim Enstitüsü: İnsan Bilimleri ve Eğitim Enstitüsü, Georgetown'da bulunmaktadır ve eğitim, sanat, bilim ve sosyal bilimler alanlarında lisans ve yüksek lisans programları sunmaktadır.
- Türkiye Maarif Vakfı Guyana Uluslararası Okulu: Türkiye Maarif Vakfı, Georgetown'da uluslararası bir okul işletmektedir. Okul, ilkokul ve ortaokul seviyelerinde eğitim sunmaktadır ve özellikle Türk kültürü ve dilini tanıtmak için tasarlanmıştır.
- Greenheart Tıp Üniversitesi: Greenheart Tıp Üniversitesi, Georgetown'da bulunmaktadır ve tıp alanında lisans ve yüksek lisans programları sunmaktadır.
- Texila Amerikan Üniversitesi: Texila Amerikan Üniversitesi, Georgetown'da yer almaktadır ve sağlık bilimleri, işletme ve teknoloji alanlarında lisans ve yüksek lisans programları sunmaktadır.
Guyana Alışveriş Siteleri
- The Junction Mall - Georgetown'da yer alan bu alışveriş merkezi, kıyafetler, aksesuarlar, elektronik ürünler, mobilya ve ev gereçleri gibi birçok ürünün satışını yapmaktadır. Ayrıca restoranlar ve kafeler de bulunmaktadır.
- Quikshop - Bu site, evde otururken çeşitli ürünler satın alabileceğiniz bir online mağazadır. Site, kıyafetler, ayakkabılar, aksesuarlar, ev gereçleri, elektronik ürünler, bebek ürünleri ve diğer çeşitli ürünlerin satışını yapmaktadır.
- MEGA - Bu site, Guyana'nın ilk online marketidir. Sitede gıda, temizlik malzemeleri, kişisel bakım ürünleri ve diğer ürünlerin satışı yapılmaktadır.
- Buxton Gas & Mini Mart - Bu site, çeşitli market ürünleri, alkollü içecekler ve gaz satışı yapmaktadır. Siteden online sipariş verebilirsiniz ve ürünler evinize teslim edilir.
Guyana'ya Nasıl Gidilir
- Uçak: Guyana'ya uluslararası uçuşlar Georgetown'daki Cheddi Jagan Uluslararası Havalimanı'na yapılır. Bu havaalanına doğrudan uçuşlar, Miami, New York, Toronto, Bridgetown ve diğer bazı Karayip adalarından gelmektedir. Havayolu şirketleri arasında American Airlines, Caribbean Airlines, Copa Airlines, Surinam Airways ve Fly Jamaica Airways bulunmaktadır.
- Karayolu: Guyana, Surinam ve Brezilya gibi komşu ülkelerle sınırdaştığı için, araçla veya otobüsle de Guyana'ya seyahat edilebilir. Ancak, sınırda bulunan ülkelerin politik durumlarına ve güvenliğine dikkat etmek önemlidir.
- Denizyolu: Bazı gemi şirketleri, Georgetown'a düzenli seferler düzenlemektedir. Ancak, seyahat etmek isteyenlerin, yolculuk süresi ve gemi programları hakkında bilgi sahibi olmaları gerekmektedir.
Guyana Gezilecek Yerler
- Kaieteur Şelalesi: Guyana'nın en ünlü doğal cazibe merkezlerinden biri olan Kaieteur Şelalesi, Potaro Nehri üzerinde yer alır ve 250 metre yükseklikten dökülerek muhteşem bir manzara oluşturur.
- Iwokrama Yağmur Ormanı: Guyana'nın merkezinde yer alan Iwokrama Yağmur Ormanı, çeşitli hayvan türlerine ev sahipliği yapar ve birçok turistik faaliyet imkanı sunar. Ormanda yürüyüş yapabilir, kuş gözlemi yapabilir, kano gezisi yapabilir ve daha pek çok şey yapabilirsiniz.
- Shell Beach: Guyana'nın kuzeybatısındaki Shell Beach, büyüleyici manzaralar sunan bir sahil kumsalıdır. Sahil boyunca yürüyüş yapabilir, yunus, kaplumbağa, deniz kuşları ve diğer deniz hayvanlarını gözlemleyebilirsiniz.
- Georgetown: Guyana'nın başkenti Georgetown, tarihi yapıları, renkli sokakları ve canlı pazarları ile ülkenin en ilginç şehirlerinden biridir. St. George Katedrali, Botanik Bahçeleri ve Demerara Nehri kıyısında yer alan Stabroek Pazarı, şehirde mutlaka görülmesi gereken yerlerdir.
- Rupununi Savanası: Rupununi Savanası, Guyana'nın güneyinde yer alan büyük bir doğal parktır. Burada dev boynuzlu hayvanlar, jaguarlar, rengarenk papağanlar ve diğer birçok vahşi yaşam türüne ev sahipliği yapar.
- Amerindian Köyleri: Guyana'nın yerli halklarından olan Amerindian toplulukları, ülkenin farklı bölgelerinde yaşamaktadır. Bu köyleri ziyaret ederek, yerli halkların geleneksel kültürlerini ve yaşam tarzlarını keşfedebilirsiniz.
Guyana Müzeleri
- Walter Roth Müzesi: Georgetown'daki Walter Roth Müzesi, Guyana yerli halklarının kültürü ve tarihi hakkında bilgi sahibi olmak için harika bir yerdir. Müzede, yerli halkların geleneksel giysileri, araçları, silahları, müzik aletleri ve diğer sanat eserleri sergilenmektedir.
- Guyana Müzesi: Guyana Müzesi, Georgetown'daki eski St. George Katedrali binasında yer alır ve ülkenin doğal tarihini, yerli halklarının kültürünü ve diğer ilginç tarihi öğeleri sergiler.
- Demerara Müzesi: Demerara Müzesi, Guyana'nın eski kolonyal dönemine ait tarihi eserleri sergiler. Müzede, orijinal mobilyalar, aydınlatmalar, vitray camlar, araçlar, giysiler ve diğer tarihi eserler sergilenmektedir.
- Numizmatik Müze: Georgetown'daki Numizmatik Müze, dünyanın dört bir yanından para ve madalyaların sergilendiği bir müzedir. Müzede, antik Roma paraları, İngiliz sikeleri, ABD dolarları, Çin yuanları ve diğer birçok para birimi yer alır.
- Çiftlik ve Aletler Müzesi: Çiftlik ve Aletler Müzesi, Guyana'nın çiftçilik ve ziraat tarihini sergilemektedir. Müzede, tarım makineleri, aletler ve diğer ekipmanlar yer almaktadır.
Guyana Hangi Dili Konuşuyor
Guyana'nın resmi dili İngilizce'dir. Ancak ülkede ayrıca birçok farklı dil konuşulmaktadır. Guyana'nın etnik yapısı oldukça çeşitlidir ve bu da ülkede birçok farklı dilin konuşulmasına neden olur. Örneğin, Creole dili, Guyanaca, Hindi, Tamilce, Urduca, Portekizce, İspanyolca ve Çince gibi diller yaygın olarak konuşulmaktadır.
Guyana Para Birimi
Guyana'nın para birimi Guyana dolarıdır (GYD). Guyana doları, 100 cent'e bölünür. Guyana Merkez Bankası, para birimini yönetmekten sorumludur. Guyana doları, yalnızca Guyana'da geçerlidir ve diğer ülkelerde kabul edilmez.
Guyana Nüfusu
2022 verilerine göre Guyana'nın nüfusu yaklaşık 786,000'dir. Ülkenin nüfus yoğunluğu oldukça düşüktür ve genellikle kırsal kesimlerde yaşamaktadırlar. Guyana'nın etnik yapısı oldukça çeşitlidir ve Afro-Guyanalılar, Hint-Guyanalılar, Endülüslü-Guyanalılar, Çin-Guyanalılar ve Avrupalı-Guyanalılar gibi farklı etnik gruplar mevcuttur. Başkent Georgetown, ülkenin en kalabalık şehri ve nüfusun yaklaşık %30'unu barındırmaktadır.
Guyana Şehirleri
- Georgetown - Ülkenin başkenti ve en büyük şehri.
- Linden - Bölgedeki en büyük ikinci şehir ve demiryolu endüstrisi merkezidir.
- New Amsterdam - Ülkenin ikinci büyük şehri ve Berbice Nehri'nin kıyısında yer alır.
- Anna Regina - Pomeroon-Supenaam bölgesindeki en büyük şehir ve pirinç üretimi merkezidir.
- Bartica - Ülkenin en hızlı büyüyen şehirlerinden biri ve Maden Bölgesi'nde bulunur.
Guyana Devleti Ünlüleri
- Forbes Burnham - Guyana'nın ilk Başbakanı ve daha sonra Devlet Başkanı.
- Cheddi Jagan - Guyana'nın eski Başbakanı ve Devlet Başkanı.
- Walter Rodney - Guyanalı tarihçi, yazar ve siyasi aktivist.
- E.R. Braithwaite - Guyanalı yazar ve eğitimci, "To Sir, With Love" kitabının yazarı.
- Janet Jagan - Guyana'nın ilk kadın Devlet Başkanı.
- Shivnarine Chanderpaul - Guyanalı eski kriket oyuncusu ve Batı Hint Adaları'nın en başarılı oyuncularından biri.
- Carl Hooper - Guyanalı eski kriket oyuncusu ve Batı Hint Adaları takımının eski kaptanı.
- Eddy Grant - Guyanalı müzisyen ve şarkı yazarı, "Electric Avenue" gibi birçok hit şarkıya imza atmıştır.
- Dave Martins - Guyanalı müzisyen, yazar ve kültürel aktivist, "The Tradewinds" grubunun kurucusu.
- Leila Rachid - Guyanalı şarkıcı ve şarkı yazarı.
