Güneş paneli sistemleri, elektrik üretimini yalnızca gündüz sağlar. Bu elektriği depolayarak gece veya güneşsiz günlerde de kullanabilmek için akü entegrasyonu yapılması gerekir. Özellikle off-grid sistemlerde veya yedek enerji ihtiyacı olan yerlerde akü kullanımı hayati önem taşır.
Bu yazıda, güneş paneli ile akü sistemi entegrasyonu nasıl yapılır, hangi cihazlara ihtiyaç vardır, adım adım açıklanmıştır.
Akü entegrasyonlu bir sistemde şu donanımlar bulunur:
Güneş paneli (fotovoltaik modül)
Şarj kontrol cihazı (solar charge controller)
Akü (jel, AGM, LFP veya kurşun-asit)
İnverter (gerekiyorsa 220V dönüştürme için)
Güneş panelinden çıkan elektrik önce şarj kontrol cihazına, oradan da aküye yönlendirilir. Eğer sistem AC yükleri besleyecekse bir inverter ile DC akım, 220V AC'ye çevrilir.
Bağlantı sırası genellikle şu şekildedir:
Güneş paneli → Şarj kontrol cihazı
Şarj kontrol cihazı → Akü
Akü → İnverter (opsiyonel)
İnverter → AC yükler (priz, aydınlatma vb.)
Şarj cihazı, panelden gelen enerjiyi düzenler ve aküyü zarar görmeden şarj eder. İki ana tür vardır:
PWM (Pulse Width Modulation): Ucuz, verimi düşüktür
MPPT (Maximum Power Point Tracking): Daha pahalı, verimlidir
MPPT kontrol cihazı, değişken güneş ışığında bile panelin en verimli noktasında çalışmasını sağlar.
Panel gücüne, kullanım süresine ve enerji ihtiyacına göre akü kapasitesi belirlenir. En çok tercih edilen akü tipleri:
Kurşun-asit (sulu): Ucuz ama bakımlıdır
Jel/AGM: Daha uzun ömürlü ve bakımsız
Lityum (LiFePO4): Hafif, uzun ömürlü, yüksek verim fakat pahalı
Kapasite hesaplama:
Günlük enerji ihtiyacı (Wh) / Akü voltajı = Gerekli Ah değeri
Kablo kalınlığı, akım taşıma kapasitesine uygun olmalıdır
Sigorta ve koruma devreleri kullanılmalıdır
Ters kutup, kısa devre ve aşırı şarj koruması sağlanmalıdır
Topraklama yapılmalıdır
Panel voltajı, şarj cihazı ve akü ile uyumlu olmalıdır. Örneğin:
12V sistem: 18V civarında çıkış veren 12V panel + 12V akü
24V sistem: 36V çıkışlı panel dizisi + 24V akü
MPPT cihazlar farklı voltajları dengeleyebilir, bu yüzden daha esnektir.
Kurulum tamamlandıktan sonra sistem test edilmelidir:
Gündüz saatlerinde şarj kontrol cihazı üzerinde panelden gelen akım izlenmelidir
Akü voltajı ve şarj durumu kontrol edilmelidir
İnverter varsa çıkış voltajı test edilmelidir
Güneş paneliyle akü entegrasyonu, enerjiyi sadece üretmek değil aynı zamanda depoyla birlikte sürdürülebilir hale getirmek için önemlidir. Doğru ekipman ve kurulumla, gündüz ürettiğiniz enerjiyi gece de kullanabilir, kesintisiz ve bağımsız bir enerji sistemine sahip olabilirsiniz.
